Bu sıralar, cevabı en çok merak edilen soruların başında, fikir ve sanat eserlerinin en kolay nasıl korunacağı geliyor. Düşünsenize, sosyal ağlar vasıtasıyla anında binlerce kişiye ulaşabilen içerikler, müzikler ve görsel öğeler birileri tarafından anında sahiplenilebiliyor. Sadece fikir ve sanat eserlerinde değil, know how denilen iş yapma yöntemleri, ticari değer taşıyan tasarımlar ve modeller de birileri tarafından çok kolayca kendilerine mal edilebiliyor.

Hemen ifade etmemiz gerekir ki, hukuk düzeni fikir ve sanat eserlerinizin, özgün ticari bilgilerinizin çalınmaması konusunda garanti vermiyor. Çalınan eserinizin veya ticari bilgilerinizin size ait olduğunu ispatlamanız durumunda, hukuk sadece hakkınızı nasıl koruyacağınızı ve yaptırımların neler olabileceğini düzenliyor.

O halde fikir sanat eserlerini ve ticari bilgileri korumak için en başta yapılması gereken şey, bu değerlerin size ait olduğunu ispatlayabilecek bir olanağa sahip olmak. Bir çok yazılım firması, grafik tasarımcıları, şairler, yazarlar, proje ve fikir geliştirenler, özgün reklam metni yazanlar bu fikir ve projelerinin kendilerine ait olduğunu nasıl ispat edebileceklerini merak ediyorlar.

Eskiden hukukçular, ispat edebilme olanağı için iki yol önerebiliyorlardı. Birinci yol, pahalı bir yöntem. Kağıda basılmış olan fikrinizi, projenizi veya eseri notere götürüp tasdik ettirmek idi. İkinci yol ise oldukça klasik. Yine kağıda basılı fikir sanat eserlerini iadeli taahhütlü mektupla kendi kendine göndermek ve zarfı açmamak idi. Özellikle yazılım firmaları ve besteciler için, her iki yol da çok kullanışlı değildi. Sayfalar dolusu kaynak kodunu veya notaları notere götürüp onaylatmak bir kaç bin TL’ye mal olduğu gibi çok da kullanışlı değildi.

Bu işlemlerin yani notere gitmenin pratikte faydası: bir uyuşmazlık çıktığında, yani eseriniz veya projeniz üzerinde hak sahibi olduğunu iddia eden birisi olduğunda ya da eserinizi izinsiz kullanan olduğunda, esas hak sahibinin kendiniz olduğunu ispat edebilmek. Buradaki ispat, hakkın doğması için yeterli olmayan ama en azından hakkınızı tarih itibariyle açıklayan bir belgeyle olabilmektedir. Yeter ki, diğer taraf aynı eser hakkında sizden önce davranıp bunu notere daha önceki bir tarihle tasdik ettirmemiş olsun.

Hukukçu olarak ifade edebiliriz ki, artık bu konuda üçüncü bir yol daha var: Oldukça ucuz, kullanışlı ve yasal olarak yüzde yüz delil kuvvetinde bir uygulama hayata geçti. Sahiplen.com web sitesine girerek tasdik etmek istediğiniz belgenizi online olarak “sahiplen”ebilmeniz yeterli.

Böylelikle, 5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu'na uygun olarak belgenizi elektronik olarak, gerçek saat ve tarihte (resmi zaman damgasıyla) mühürlemiş  oluyor ve hak sahipliği konusunda mahkeme önünde geçerli bir delil elde etmiş oluyorsunuz. Ayrıca gizli kalması gereken belgeniz, videonuz, müzik dosyanız asla bilgisayarınızın dışına da çıkmamış oluyor. Sahiplen.com hizmeti ile, isterseniz belgenin değiştirilmemiş olduğunu da garanti edebiliyorsunuz. Bundan böyle, şiir, senaryo, beste, tasarım, roman, tez gibi eserlerin yanı sıra yazılım kaynak kodları, tasarım, proje, görsel gibi size ait bir eseri, hatta iş dünyasında kullanılan belgeler, hesaplar, iş yapma yöntemleri ve formülleri yasal olarak sahiplenmek kolaylaşmış ve ucuzlamış oluyor.

Hemen hatırlatmamızda fayda var: Marka, endüstriyel tasarım, faydalı model ve buluşlar sadece Türk Patent Enstitüsünce tescil edilerek korunabiliyorlar. Ama bu tür sınai ürünlerin belgelerini sahiplen.com ile mühürlüyor olmak yine de her şekilde bir hukuki koruma, en azından ispat edebilme olanağını bile fazlasıyla sağlıyor.

Sahiplen.com ile sağlanan zaman damgası hizmeti sadece fikir sanat eserleri için değil, hukuken elinde bulundurduğu kişisel verilerin bütünlüğünü, doğruluğunu ve değiştirilmezliğini garanti etmek zorunda olan bankalar, erişim sağlayıcılar ve yer sağlayıcılar için de geçerli. Bu kurumlar tarafından kanuni olarak tutulmak zorunda olunan bilgilerin ne tür bir zaman damgası aracılığıyla imzalayacakları belli değil. İşte bu sorunun yanıtını da sahiplen.com kurumsal olarak verebiliyor.    

Sonuçta, emek ve zaman harcanarak ortaya çıkarılmış eserinizin kime ait olduğunu belirtmek ya da imzanızı atmak bazen işe yaramayabilir. Herhangi bir durumda eserin sahipliğini ispatlayabilmek için Sahiplen.com çok yararlı bir araç. Üstelik bunu pratik ve ucuz halledebilmek daha da güzel. Kaldı ki, sadece güzel sanatlar alanında değil, rekabetin yoğun olduğu ve her tür bilginin anında ortaya döküldüğü bir ticari ortamda da projelerinizi sahiplenebilmeniz her şeye değer.

Ahi Taygün Avukatlık Bürosu
Av. M. Gökhan Ahi

www.ahi.av.tr

www.twitter.com/mgokhanahi